Bilim ve Doğa

Işıma enerjisinin şiddetini ölçmede kullanılan alet. Bu terim, genel Crookes radyometresi için kullanılır. Havası boşaltılmış bir cam balon içinde düşey bir eksen çevresinde dönen pervane kanatlarının yalnız birer yüzü karartılmıştır. Öbür yüzleri parlaktır. Balonun havasını tümü ile boşaltmak olanaksız olduğundan içinde çok düşük basınçlı da olsa seyreltik hava molekülleri kalır. Radyometre üzerine ışık düşünce kanatların … Devamını oku…

Kelt’ler ve eski Romalılar tarafından kullanılan ilk sabun, deniz kumuyla sabunlaştırılmış iç yağından yapılmıştı. Roma’da, sabunun cilde yararlı olduğu biliniyordu. İncirin Yunanca çevirmenlerinin sözünü ettiği “borit” ise gerçek bir sabun değil, bir tür alkalik tuzdu. VII. yüz yılda, İslâmiyetin başlarında, Araplar sabunlaştırma tekniklerinde büyük ilerlemeler kaydettiler. VIII. yüzyılın başında ise, İtalya’ya özellikle Cenova’ya yayıldı. Riviera’nm … Devamını oku…

Alm. Legierung (f), Fr. Alliage, İng. Alloy. Bileşik veya çözelti halinde iki yahut daha fazla elementten meydana gelmiş metal niteliğinde madde. Alaşımların bileşimine giren elementler ekseriya metaldir. Bunun yanında az sayıdaki bir çok ametal alaşımın bileşiminde bulunur. Mesela çeliğin en önemli elemanlarından biri olan karbon bir ametaldir. Bundan başka alaşımların yapısında azot, oksijen ve kükürt … Devamını oku…

Alm. Flache (f.), Fr. Aire (f.), İng. Area. Matematikte; sınırlı, kapalı yüzeylerin ölçüsü. Şekilleri farklı olan pek çok yüzeyin alanları (mesela) daire şeklindeki bir yüzeyle, kare şeklindeki bir yüzeyin ölçüleri yani alanları birbirine eşit olabilir. Herhangi bir yüzeyin alanını hesaplamak; temel prensip olarak, yüzeyi birim yüzey ölçüsüne (alanlara) ayırmak ve birim alanların sayısını tespit etmekle … Devamını oku…

Alm. Weisses Blutkörperchen (n), Leukozyte, Fr. Globule blanc, leucocyte, İng. White corpuscle, leucocyte. Kanın beyaz veya renksiz hücreleri. Akyuvarlar mikroplara karşı vücudumuzun başlıca koruyucusudur. Bunların birkaç çeşidi olup bir kısmı direkt mikrobu yutma görevini üstlenirken bir başka çeşidi de mikroplara karşı dolaylı savunmayı sağlayan korunma maddelerini (antikorları) yapmaktadır. Çeşitleri: Çekirdekleri tanecikli olanlar (granülositler): Bunların asıl … Devamını oku…

Alm. Akkumulator (m), Fr. Accumolateur, İng. Accumulator. Elektrik enerjisini kimyevi enerjiye çevirerek depolayan ve depolanan kimyevi enerjiyi istendiğinde elektrik enerjisi olarak dışarı verebilen araç. Akümülatöre “akü” de denir. Pratikte kullanılan aküler başlıca iki kısma ayrılır: Asitli (kurşunlu) ve bazlı (demir-nikelli) akü. Asitli aküler : İlk olarak 1859’da yapılmıştır. Bugün hala kullanılmaktadır. Dolmuş (şarjlı) durumdayken, pozitif … Devamını oku…

Alm. Aktinium, Fr. Actinium, İng. Actinium. Periyodik tabloda 3B grubu. 7. peryodda yer alan 89 atom numaralı radyoaktif element. 1899 yılında pechblend adlı Uranyum filizlerinden uranyum ve radyumun ayrılması sırasında ele geçmiştir. İlk defa A. L. Debierne ile birlikte Pierre ve Marie Curie tarafından bulunmuştur. Aktinyum, uranyum filizlerinin ekstraksiyonundan (bir çözücü ile çekip alma) veya … Devamını oku…

Alm. Aktinolith (m), Fr. Actinolite, İng. Actinolite. Kalsiyum, mağnezyum ve demir silikatlarının tremolit-aktinolit-ferrotremolit dizisinde yer alan amfiibol minerali. Bu serideki mineraller, bölgesel ve az değişime uğramış kayalıklarda bol bulunur. Aktinolit ve tremolit, zamanla klorite veya karbonatlara dönüşebilir. Serinin mağnezyumca zengin minerallerinin ince ve ipek görünümündeki lifleri, gerilme ve ısıya dayanıklı olduğundan asbest olarak kullanılır. Bu … Devamını oku…

Alm. Aktiniden (f), Fr. Actinite, İng. Actinide series. Periyodik tabloda, 89 atom numaralı Aktinyumla başlayıp 103 atom numaralı Lavrensiyumla biten ve 7. periyodda yer alan elementler dizisi. Bu elementler sırasıyla Aktinyum (Ac), Toryum (Th), Protaktinyum (Pa), Uranyum (U), Neptunyum (Np), Plutonyum (Pu), Amerikyum (Am), Kuriyum (Cm), Berkelyum (Bk), Kaliforniyum (Cf), Einsteinyum (Es), Fermiyum (Fm), Mendelevyum … Devamını oku…