Alm. Spitzahorn (n), Fr. Erable, İng. Maple. Familyası: Akçaağaçgiller (Aceraceae), Türkiye’de yetiştiği yerler: Karadeniz bölgesi. Kışın yaprağını döken ağaçlardan. Yaprakları ele benzer, sapları uzundur. Akçaağaç yarı gölge ağacıdır. Filizden büyür ve en fazla 600 sene yaşayabilir. Gövdeleri silindir şeklinde, kabuğu yeşilimsi, üstü düz ve parlaktır. Memleketimizde bu cinsin 10 türü yetişir. Dere kenarlarında, park ve […]
Kategori: Coğrafya
Coğrafya ile ilgili maddeler ve konular.
Akciğerli balıklar ne demek? Akciğerli balıklar nelerdir?
Alm. Lurchfische (m), Fr. Dipneustes, İng. Lungfishes. Familyası: Balçıkbalığıgiller (Lepidosirenidae), Boynuzdişligiller (Ceratodidae). Yaşadığı yerler: Avustralya, Güney ve Batı Afrika ile Güney Amerika’nın tatlı suları. Özellikleri: Hem solungaç hem de akciğer solunumu yapabilirler. Çeşitleri: Tropikal Afrika’da “Senegal balçık balığı”, “Nil balçık balığı”, Avustralya’nın Burnett ve Mary ırmağında “Akciğerli barramunda”, Güney Amerika’da “Karamaru” adındaki balıklar. Solungaç solunumu […]
Akasya ne demek? Akasya anlamı nedir?
Alm. Akazie (f.), Robinie (f), Fr. Acacia (m), İng. Wattle, Acacia. Familyası: Baklagiller (leguminosae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Yalnız park ve bahçelerde yetiştirilir. Kışın yaprağını döken ağaçlardan. Sıcak ve ılıman bölgelerin odunsu veya otsu bitkileridir. Çiçekleri başak veya salkım şeklinde bir araya toplanmışlardır. Yaprakları birleşik bir sap üzerindedir. Çeşitleri ve kullanıldığı yerler: Memleketimizde yalancı akasya (Robinia […]
Adriyatik denizi nedir? Adriya denizi nerede?
Akdeniz’in bir parçası olan bu deniz, Balkan yarımadası ile İtalya Yarımadası arasında bulunur. Otranto Boğazı ile (genişliği 80 km) İyon denizine birleşir. Yüzölçümü 132 bin kilometrekaredir. Uzunluğu 800, en geniş yeri 220 kilometredir. Kuzey-batıdan, güney-doğuya doğru uzanır. Dilimizde bu denizin eski adı Venedik Körfezidir. Adriya ismini Po Nehrinin denize döküldüğü delta üzerindeki Adris şehrinden alır. […]
Aden körfezi nerede? Aden körfezi nedir?
Birleşik Yemen Cumhuriyetinin liman şehri olan Aden’in üzerinde bulunduğu körfez. Aden Körfezi, ticari, askeri ve strateji bakımından çok önemlidir. Aden Körfezi, Roma, Eski Yunan, Pers ve nihayet İslam devletinin hakimiyetine girmiştir. Bir ara Portekizliler, bir süre Osmanlı Devleti Aden’e hakim olmuşlar, 1839 yılında İngilizler ele geçirmişlerdir. İngilizler, Aden’i, Yemen’e 1968’de vermişler ve Yemen iç savaş […]
Adana tarihi nedir? Adana ekonomisi nedir? Adana ilçeleri ve özellikleri neler? Tarihi eserler neler?
Türkiye’nin güney bölgesinde “Beyaz Altın” (Pamuk) ambarı ve en bereketli toprakları bağrında bulunduran bir vilayeti. Türkiye’nin yüzölçümü bakımından dokuzuncu, nüfus bakımından dördüncü büyük şehridir. Doğu Akdeniz bölgesinde; Kayseri, Kahramanmaraş, Gaziantep, Niğde, İçel (Mersin) ve Hatay illeri ile çevrilidir. 36°32´ ve 38°23´kuzey enlemleri ile 34° 42´ ve 36°42´ doğu boylamları arasında yer alır. Güneyinde Akdeniz vardır. […]
Acı göl nedir? Acıgöl nerededir?
Göller Bölgesinin kuzeybatı kenarında, Afyon’un Dazkırı ilçesinin güneyinde bir göl. Türkiye’de bu isim ile anılan göllerin en büyüğü. Yüzölçümü 153 kilometrekare olup, uzunluğu 27 km’dir. En dar yeri 9 km’dir. Derinliği azdır. Ortalama 8 metredir. Gölün seviyesi denizden 836 m yüksekliktedir. Etrafı 1500-2000 metreyi bulan, volkanik kayalar ve kireç taşlarından meydana gelmiş dağlarla çevrilidir. Büyük […]
Tahran
Tahran ostanın merkezi olan Tahran şehri aynı zamanda İran’ın başkenti ve ülkenin ekonomi, kültür, eğitim, sanayi ve ticaret merkezidir. 1178 de başkent olan Tahran bugün dünyanın 20 büyük kenti arasındadır. Tahran, ülke sanayisinin en güçlü olduğu, nüfusun en çok yoğunlaştığı, ülke ekonomisine en büyük katkının verildiği ve en iyi üniversitelerin bulunduğu şehirdir. Toplam nüfusunun yüzde […]
Rezevi Horasan
Rezevi Horasan, Afganistan ile Türkmenistan sınırında yer almaktadır. Bir kısmı dağlık olan bölgenin geneli düzlük alanlardan oluşmaktadır. Tarihi Büyük Horasan bölgesinin İran’da kalan kısmının bir parçasıdır. Kültürel ve ekonomik açıdan İran’ın en önemli merkezlerinden biridir. İmam Rıza Türbesinin bulunduğu Meşhed, İran’ın en önemli dini merkezidir. Meşhed şehri, nüfusu bir milyondan fazla olan sekiz büyük şehirden […]
İsfahan
Zagros dağlarından çıkıp İran’ın orta bölgelerine akan Zayenderud Nehri üzerinde kurulu İsfahan şehri bu ostanın merkezidir. İsfahan şehri, ülkenin turizm merkezidir. Tarihi eserleri ve doğal güzelliği ile ön yapmış olan İsfahan, İran’ın içinden ve dışından çok sayıda insanın ilgisini çek-mektedir. Zayenderud Nehri üzerinde kurulu köprüleri, Nakşı Cihan Meydanı, tarihi camileri, kapalı çarşısı ve diğer önemli […]
Yezd
İran’ın orta bölgelerinde bulunan Yezd ostanı genellikle çöl ve dağlık bir alandan oluşmaktadır. Tahran’dan, Kerman ve Bender Abbas bölgelerine giden ana yolun üzerinde yer almaktadır. Yezd, isminin Sasani hükümdarı Yezdgerd’in isminden geldiği söylenmektedir. Çöl ile çevrili ve kısmen yalıtılmış bir konumda olan Yezd özgün bir mimari geliştirmiştir. Öte yandan aşırı sıcak olan bölge de ilginç […]
Güney Horasan
Tarihi büyük Horasan bölgesinin İran’da yer alan kısmının güney kısmını teşkil ediyor (Kuzey Horasan ve Rezevi Horasan ile birlikte). Güney Hora-san nüfus bakımından en seyrek ostanlardan birdir. Sanayide öne çıkan ürünler araba lastikleri, seramik ve fayans, vitrifiye, çimento, iplik, polimer, temizlik ürünleri ve metal külçesidir. Güney Horasan’da Doğarun Özel Ekonomik Bölgesi Afganistan sınırında bulunmaktadır. Madencilikte […]
Zencan
Zencan ostanı İran’ın kuzeybatısında ve Tahran-Tebriz yolu üzerinde stratejik bir noktadadır. Nispeten sanayileşmiş bir bölgedir. Bölgede metal, kimyasal, petrokimya, bitkisel yağ, ilaç, gıda, tekstil, inşaat malzemesi, elektrikli cihazlar, temizlik ürünleri, cam kaplar, mobilya ve selüloz sanayi ve çelik külçesi imalatı vardır. Zencan, madencilik bakımından İran’ın en önemli merkezlerinden biridir. İran’ın kurşun ve çinko fabrikaları Zencan […]
Sistan ve Belucistan
İran’ın güneydoğusunda, Afganistan ve Pakistan sınırında yer almaktadır. İran’ın en kurak bölgelerinden biridir. Coğrafi büyüklük olarak Ker-man’dan sonra ikinci en büyük ostandır. Bu ostan, kuzeyde Sistan ve güneyde Belucistan olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Sistan kelimesinin, eski Farsça’da yer alan Sakastan kelimesinden türediği ve Sakaların yurdu anlamına geldiği rivayet edilmektedir. Sistan ve Belucistan’ın Umman Denizi […]
Semnan
Elburz sıra dağlarının eteklerinde yer alan Semnan ostanı güneyde Deşt-i Kevir Çölü içine kadar uzanmaktadır. Tarihi ipekyolu bu bölgenin ortala-rından geçmiştir. Bölge ikiye ayrılabilir: Dağlık bir bölge ve dağların eteklerinde yer alan ovalar. Dağlık bölgeler daha çok mineraller için bir kaynak oluştururken, aynı zamanda piknik ve eğlence amaçlı kullanılmaktadır. Çöl kısmında ise İran’ın bazı antik […]
İran Kum Şehri
Tahran’ın güneyinde yer alan Kum, çöl ve yarı çöl ikliminin hakim olduğu dağlar, tepelikler ve ovalardan oluşan bir bölgedir. Düşük yağışlar ve kuru iklim nedeniyle bölge de tarımsal faaliyetler neredeyse yok denecek kadar azdır. Elburz ostanından sonra en küçük ostandır. Kum ostanında iki büyük tuz gölü vardır: Qom-Tahran otoyolundan görülebilen Havz-ı Soltan Gölü ve doğu […]
Kazvin
Elborz dağlarının eteklerinde yer alan Kazvin ostanı sanayi ve tarım bakımından önemli bir bölgedir. Elborz dağları, düzlük alanda kurulu olan bölgenin kuzeyinden geçmektedir. Kazvin de bulunan ve Elborz sıradağlarının bir parçası olan Sialan Dağı 4175 m ve Şah Elborz Dağı ise 4056 m yüksekliğindedir. Ünlü Alamut Kalesi bu bölgededir. Stratejik konumundan dolayı Kazvin son yıllarda […]
Mazenderan
İran’ın kuzeyinde ve Hazar Denizi’nin kıyısında ülkenin bol yağışlı ve ormanlık ostanlardandır. Sanayisi yeterince gelişmemiş olan Mazenderan da başlıca bitkisel yağ, süt ürünleri, maden suyu, et ürünleri, makine halısı, ayakkabı ve kağıt imalatı bulunmaktadır. Madencilikte silis, kömür, florin ve dekoratif taşlar öne çıkmaktadır. Mazenderan ostanında 5 ekonomik özel bölge vardır. Tarımda öne çıkan ürünler turunçgiller […]
İran Merkezi Eyaleti
İran’ın ortalarında, Tahran’a yakın bir yerde olan bu ostan sanayinin yoğunlaştığı bir bölgedir. Bu ostan’da 37 adet organize sanayi bölgesi bulunmaktadır. Bölgede araç ve makineler üretimi, maden ve metal sanayi, petrol ve petrokimya tesisleri en büyük sanayi dallarıdır. Ticari araç ve traktör üretimi, ilaç endüstrisi, halı imalatı ve maden sanayisi bulunmaktadır. Ayrıca, tarım makineleri ve […]
Luristan
İran’ın batısında yer alan ve dağlık bir araziye sahip olan Luristan, kuzeybatıdan güneye uzanan Zagros sıra dağlarının uzantısı olan dağlarda kurulmuştur. Luristan, Lurların en yoğun olarak yaşadığı bölgedir. Ostanın ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Sanayide petrokimya, çimento, seramik, çelik ve kimyasal ürünleri imalatı bulunmaktadır. Ayrıca, tarım makineleri, plastik ürünleri, gıda ve bitkisel ilaçlar, cam üretimi, […]
İran Kurdistan Bölgesi
İran’ın batısında, Irak sınırında yer almaktadır. Ağırlıklı olarak dağlar ve tepelerle kaplı olan Kurdistan ostanı, nehirleri, gölleri, doğal buzulları ve mağaraları ile oldukça ilginç coğrafi özelliklere sahiptir. Sanayisi az gelişmiş olan ostanda küçük ölçekte atölyeler olarak kimyasal maddeler, metal, tekstil, süt ürünleri, sakız, plastik, deri ve gıda imalatı bulunmaktadır. Bir adet çimento fabrikası vardır. Madencilikte […]
Kohgiluye ve Buyer Ahmed
Zagros sıra dağlarının uzantıları üzerinde kurulan bu ostan genellikle dağlık araziden oluşmaktadır. Bölgede bulunan Dena Dağı 4409 metre yüksekliğindedir ve bölgede 4000 metreden yüksek olan 40 tane zirve vardır. Yeni otlama alanları bulabilmek için kışlık yazlık yer değiştiren göçebe gruplar bölgede hala yaşamaktadırlar. Nüfusu en seyrek ostanlardandır. Bölgenin ekonomisi petrol ve hayvancılığa dayalıdır. İran’ın petrol […]
Huzistan
Huzistan İran’ın en eski yerleşim yeridir ve İran’da “ulusun doğduğu yer” olarak anılıyor. Merkez şehri Ahvaz nüfusu bir milyondan fazla olan sekiz şehrinden biridir. Ülkenin güney batısında, Irak sınırında ve Fars Körfezi kıyısında yer alan Huzistan ostanı İran’ı uluslararası denizlere ulaşımı sağlayan stratejik noktalardan biridir. Huzistan ostanı temelde iki bölgeye ayırmak mümkün; ovalar ve dağlık […]
Kuzey Horasan
Büyük Horasan bölgesi bugünkü İran’ın kuzeydoğu kısmını, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Afganistan ülkelerini içine alan ve bu ülkelerin tarih ve edebiyatlarında önemli bir rol oynayan tarihi bir bölgedir. Büyük Horasan bölgesinin İran içinde yer alan kısmı bugünkü İran’da 2004 yılından beri Kuzey Horasan, Güney Horasan ve Rezevi Horasan olarak üç ostana bölünmüştür. İran’ın kuzeydoğusunda […]
Kermanşah
İran’ın batısında Irak sınırında bulunan Kermanşah, karasu vadisinde, eski Akdeniz-Orta Asya ticaret yollarının üzerindedir. Med ve Ahameniş İmparatorluğu döneminde önemli bir merkez olduğu kaynaklarda yer almaktadır. Sanayi sektörü en çok küçük ölçekli imalathanelerden oluşmaktadır. Ostan’da, büyük ölçekli olarak iki adet çimento fabrikası, üç adet petro-kimya fabrikası ve bir adet otomotiv fabrikası bulunmaktadır. Diğer küçük ölçekli […]
Kerman
İran’ın güneydoğusunda yer alan Kerman ülkenin coğrafi olarak en geniş ostanıdır. Etrafı dağlarla çevrili olan Kerman da çöl ve çorak yapı hakimdir. Meşhed ve Bender Abbas’a giden yolların kesiştiği bir noktadır. Kerman sanayisine bakır hakimdir ve İran’ın en büyük bakır ocağı Serçeşme bu ostandadır. Kerman ayrıca, İran’ın otomotiv endüstrisinin önemli bir merkezidir. Diğer sanayi dalları […]
İran İlam
Eski Elam imparatorluğunun hüküm sürüdüğü İlam bölgesi, İran’ın batısında, Irak sınırında dağlık bir bölgede yer almaktadır. İlam petrol ve doğalgaz kaynakları bakımından zengin bir ostandır ve bölgede petrokimya fabrikası, gaz rafinerisi ve çimento fabrikası vardır. Bunun dışına mahalli düzeyde tuğla imalatı, kumaş dokumacılığı, halı ve bez üretimi yapılmaktadır. Yine de bu ostanın ekonomisi ağırlıklı olarak […]
Hamedan
Elvend dağlarında kurulu bulunan Hamedan İran’ın en eski kentlerindendir. Ostanın merkezi Hamedan şehri, İran’ın en eski başkenti olarak bilinen Hegmetane, Med kralı Diyako tarafından kurulmuştur. Ostanda cam kaplar, giyim, otomotiv parçaları, gıda sanayi, mobilya ve makine halısı imalatı bu-lunmaktadır. Madencilikte silis, feldspat, kalker ve dekoratif taşlar bulunmaktadır. Hamedan’da 38 MW’lık bir güneş enerjisi santrali kuruludur. […]
İran Gülistan Bölgesi
Gülistan ostanı İran’ın kuzeydoğu bölgesinde Hazar Denizi kıyılarında, Türkmenistan sınırındadır. İran’ın Türkmenistan’a açılan kapılarından İnce Burun kapısı bu ostandadır. Bölgede küçük ölçekli fabrikalar en çok metal sanayi, kimyasal ürünler ve gıda işlenmesinde faaliyet göstermektedir. Madencilikte en önemli madde kömürdür. Gülistan’da Atrak Özel Ekonomik Bölgesi bulunmaktadır. Buğday, arpa, şeftali, tatlı limon, pamuk ve ayçiçeği bu ostanın […]
Gilan
Hazar Denizi kıyılarında bulunan Gilan, Mazenderan ve Gülistan ostanları ile birlikte İran’ın kuzeyini teşkil eder ve İran’ın en bol yağışlı ve ormanlık bölgeleridir. Azerbaycan Cumhuriyeti ile sınırı bulunmakta ve Astara sınır kapısı bu ostandadır. Gilan, Tahran-Bakü ticaret hattı üzerinde yer almaktadır. Bölgede Bender Enzeli Limanı Serbest Bölgesi bulunmaktadır. Bender Enzeli Limanı, bölgenin deniz trafiğinde önemli […]