Antalya Kaleiçi semtinde Hamidoğullarından Mehmed Beyin yaptırdığı câmi. Kubbeyle örtülü çok ayaklı câmilerin Anadolu’daki en eski nümûnesidir. Kitâbesinden Balaban et-Tavaşî adlı bir mîmâr tarafından 1373 […]

Alm. Raubtiere (n), Fr. Carnivore, İng. Predacious animals, Beast of prey. Etle beslenen, avlarını dişleriyle, tırnaklarıyla parçalayan, çoğunluğu memeli olan hayvanların genel adı. Bunlara yeryüzünün […]

Alm. Dahlie (f), Fr. Dahilia (m), İng. Dahlia. Familyası: Bileşikgiller (Compasitae). Türkiye’de Yetiştiği Yerler: Park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir. Anavatanı Kuzey Amerika olan, […]

İstanbul’un târihî parklarından, Osmanlı Devleti zamânında saraya mensup hanımların mesire yeriydi. Yerinin güzelliği bakımından fevkalâde olması, ağaçlarının gönüllere ferahlık veren hâli, Üçüncü Selim Hanın annesinin […]

Alm. Stern (m), Fr. Etoile (f) astre (m), İng. Star. Güneş gibi kendiliğinden ışık, ısı ve diğer elektromanyetik radyasyonları yayan ve uzayda galaksiler hâlinde gruplanmış […]

Türk siyâset adamı. Anavatan Partisinin Turgut Özal’dan sonraki genel başkanı ve Başbakan. 2 Eylül 1935’te Erzincan’da doğdu. 1955’te Erzincan Lisesini bitirdi ve İstanbul Üniversitesi Hukuk […]

Adana-Antakya yolu üzerinde, Ceyhan Ovasına hâkim ortaçağda yapılmış bir kale. Ceyhan Nehri kıyısında Misis’in kuzeydoğusundadır. Halk arasında Yılanlı Kale, Şahmaran Kalesi olarak da bilinir. Yılanlı […]

Alm. (Wund-), Rose (f), Erysipel (n), Fr. Erysipèle (m), İng. Erysipelas. Deride, hemolitik streptokok denen mikroorganizmalarla husûle gelen, had ve bölgesel bir enfeksiyon. Tıptaki ismi […]

Alm. Europäischer Aale, Fr. Anguille, İng. Common eel. Familyası: Yılanbalığıgiller (Anguillidae). Yaşadığı yerler: Nehirlerde yaşar. Üreme dönemlerinde yumurtlamak için denizlere geçerler. Özellikleri: Sırt ve anal […]

Alm. Aronsstab (m); Aronswurz (f), Fr. Arum (m), İng. Arum. Familyası: Yılanyastığıgiller (Araceae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Batı, Güney, Güneydoğu, Kuzey ve Orta Anadolu. 25-50 cm […]

Alm. Schlangenhals-vogel, Fr. Anhinga d’Amerique, İng. Snake-bird. Familyası: Yılankuşugiller (Anhingidae). Yaşadığı yerler: Irmak, göl ve bataklık kenarlarında yaşar. Özellikleri: Karabatağa benzeyen, son derece uzun boyunlu […]

Alm. Schanger, Fr. Serpent, İng. Snake. Uzun vücutlu, bacaksız, sürüngenlerin genel adı. Omurgalı hayvanlardan sürünenler (Reptilia) sınıfının, pullu sürüngenler (Squamata) takımına giren kalabalık bir alt […]

Hazret-i Ali’ye düşman olanlar ve şeytana tapınanlar. Hazret-i Ali, hazret-i Muâviye ile anlaştığı için Abdullah bin İbâd, hazret-i Ali’den ayrılarak Trablusgarb’a gitti. Kendilerinden başka herkesi […]

Alm. Waise, Fr. Arphelin, İng. Orphan. Babası ölmüş çocuk. Yetim, “tek kalma” anlamına gelen yetem kelimesinden alınmıştır. Babasından ayrı ve tek kaldığı için yetim denilmiştir. […]

Alm. Jade (f), Fr. Jade (m), İng. Jade. Asırlar boyunca mücevherât ve küçük heykel yapımında kullanılmış, en çok yeşil renkte bulunan sert, kıymetli taş. En […]

Karadeniz’e dökülen, Türkiye’nin önemli akarsularından biri. Sivas’ın kuzeydoğusundaki Kösedağı (2812 m)ndan doğar. Kelkit ve Çekerek ırmaklarını alarak büyür. Uzunluğu 519 km, yağış alanı toplamı 36.000 […]

Bursa’da Sultan Çelebi Mehmed’in kabrinin bulunduğu meşhur türbe. Sekizgen plânlı ve kubbeli bir yapı olan türbede, Çelebi Sultan Mehmed’den başka kızı Selçuk Hâtun, kardeşleri Hafsa […]

Alm. Smaragdeideechse, Fr. Lézardvert, İng. Green Lizard. Familyası: Özkertenkelegiller (Lacertidae). Yaşadığı yerler: Doğu Akdeniz memleketlerinde. Özellikleri: Uzunluğu 30-50 cm kadardır. Yeşil renginden dolayı, otlar ve […]

Osmanlı devrinde yapılan ilk câmilerden. Adını minâresinde bulunan yeşil renkli çinilerden almaktadır. Çandarlı Kara Halil Hayreddîn Paşa tarafından 1378 yılında inşaası başlatıldı. Onun aynı yılda […]

Osmanlı pâdişâhı Sultan Çelebi Mehmed’in Bursa’da inşâ ettirdiği, yeşil renkteki çinileriyle meşhur câmi. Sultan Çelebi Mehmed, Fetret Devrine son vererek devlette birliği temin etti. Sonra […]

Ahmed Yesevî’nin ve talebelerinin tasavvufta tâkip ettikleri yol, tarîkat. Ahmed Yesevî hazretlerinin Yesî beldesinden olmasına nispetle onun yoluna Yeseviyye adı verilmiştir. Yeseviyye yolunun kurucusu olan […]

Alm. Erdnuss (f), Fr. Arachide; cacahouete (f), İng. Peanut, earth nut, ground nut. Familyası: Baklagiller (Leqüminosae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Marmara, Ege ve Akdeniz bölgesinde yetiştirilir. […]

Alm. Topinambur (m. f), Erdschocke (f), Fr. Topinambour, hélianthe tubéreux (m), İng. Jerusalem artichoke, Canada potato. Familyası: Bileşikgiller (Compositae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Sebze bitkisi olarak […]

İstanbul’da Sultanahmed Meydanında, Bizans devrinden kalma büyük su sarnıcı. Altıncı yüzyılda birinci Justinianus tarafından İstanbul’un su ihtiyacının karşılanması gâyesiyle inşâ ettirildi. Sarnıcın suyu, buraya takriben […]

Alm. Unterirlische Städte, Fr. Les cités souterraines, İng. Underground cities. İlk ve ortaçağlarda insanların sürekli savaşlar sırasında düşmandan korunmak için yeraltında oydukları şehirler. Bilhassa Kapadokya […]

Alm. Grundwässer (n.pl.), Fr. Eaux (f-pl.) souferraines, İng. Subterranean waters. Yer altında biriken ve topraktaki boşlukları tamâmen doldurarak akan sular. Bunlar içme, kullanma, tarımda sulama, […]

Alm. Janitscharen, Fr. Janissaire, İng. The Janissary Corps. Osmanlı Devletinde pâdişâhın şahsına bağlı kapıkulu ocaklarının piyâde sınıfı. Eyâletlerdeki topraklı veya timarlı sipâhilerle diğer eyâlet kuvvetlerinden […]

Güneybatı Pasifik Okyanusunda, iki büyük ada ve birçok küçük adalar üzerinde kurulmuş, 34°25’-47°17’ güney enlemleri ve 166°27’-178°35’ doğu boylamları arasında yer alan bir güney yarım […]

Güneybatı Pasifik’te, Avustralya kıtasının kuzeyinde ve ekvatorun güneyinde, 0°-10° güney enlemleri ve 130°-150° doğu boylamları arasında, Yeni Gine Adasının doğu yarısı, Bismarck Takımadası ve birçok […]

İstanbul-Eminönü’ndeki Türk-İslâm mîmârisinin zarif muhteşem mâbedi. Câminin bulunduğu yerde daha önceleri Sirkeci’ye doğru uzanan bir Yahûdî Mahallesi vardı. Sultan Üçüncü Murâd’ın eşi Safiye Sultan burada […]