İkinci Dünyâ Harbi yıllarında toplanan meşhur konferanslardan. Kırım’da bulunan Yalta’da 4-11 Şubat 1945 târihinde toplandı. Bu konferansa ABD Başkanı Ruzvelt, İngiliz Başbakanı Çörçil ve Rus […]

Allahü teâlânın Mûsâ aleyhisselama bildirdiği Mûsevîlik dîninin bozulmuş ve değiştirilmiş hâline verilen ad. Yâkûb aleyhisselâmın on iki oğlundan biri olan Yahûdâ’nın neslinden gelenlere nispetle veya […]

Türklerde hükümdarlık ünvanlarından. Bilinen ilk Türk hükümdarı Teoman’ın ünvanı Yabgu idi. Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, Karahanlılar ve Oğuzlarda Yabgu, “hükümdar” mânâsında kullanıldı. Türk-İslâm devletlerinde Yabgu yerine […]

İran’daki Müslüman hânedanlardan. Taberistan ve Gürgan’a hâkim olan hânedanın kurucusu, Deylemli ücretli askerlerin kumandanlarından Merdâviç bin Ziyâr idi. Sâmânilerin  iç mücâdelesinden faydalanıp, hâkimiyetini İsfehan ve […]

1593-1606 Osmanlı-Avusturya savaşlarına son veren sulh antlaşması (11 Kasım 1606). 1593’te başlayan Osmanlı-Avusturya savaşı başlangıçta Osmanlılar aleyhine cereyan etti. Orta Macaristan ve Romanya’nın bir bölümü […]

Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında 1788-1791 savaşlarına son veren ve Ziştovi’de imzâlanan barış antlaşması. 1787’de başlayan Osmanlı-Rus Harbi devam ederken 1788’de Avusturya Rusya’nın yanında Osmanlı […]

Kuzey Afrika’da İslâm devleti kuran hânedanlardan. Zîrîler, Mağrib’in iç kısmında oturan Senhâce Berberî kabîlelerindendir. Hâricilerden Ebû Yezid’e karşı 945’te Fâtımîler’e askerî kuvvet yardımı yaptılar. Bu […]

Alm. Rüstung (f); Panzerung (f), Fr. Armure (f); Cuirasse (f), İng. Armor; cuirasse. Eskiden savaşlarda ok, kılıç, balta gibi silâhlardan vücûdu korumak için kullanılan çelik […]

İslâm devletinin himâyesinde yaşayan gayri müslim vatandaş. Ehl-i zimmet de denir. Zimmet, ahd, eman, himâye, sâhip çıkma koruma mecbûriyeti emniyetini garanti etmek demektir. Zımmîlerin İslâm […]

Halîfeliğin Zeyd bin Zeynelâbidîn’e ve soyundan gelenlere âit olduğunu söyleyen Şiî-Zeydiyye fırkası mensuplarına verilen ad. Oniki imâmın dördüncüsü olan Zeynelâbidîn’in oğlu Zeyd’e tâbi olan ve […]

Osmanlı ve Avusturya orduları arasında, 11 Eylül 1697’de, Tisa Irmağı kıyısındaki Zenta’da yapılan ve Osmanlıların mağlubiyetiyle sonuçlanan savaş. Avusturya ile harpler 1683 yılında başladı. Sultan […]

Büyük Selçuklu Sultanı Melikşâh’ın kumandanı, Aksungur’un oğlu İmâdeddîn Zengî tarafından el-Cezîre ve Sûriye’de kurulan atabeylik. Irak Seçluklu Sultanı Mahmûd, iki oğluna atabey tâyin ettiği Zengî’yi […]

İran’daki Müslüman hânedanlardan. Zendler Hânedanı, Kaçarlardan Ali Merdan’ın Luri asıllı bir askeri olan Muhammed Kerim Zend tarafından Güney İran’da kuruldu. Muhammed Kerim Zend, Ali Merdan’ı […]

Güney Afrika’da yer alan bir devlet. 8° 12’ ve 18° 03’ güney enlemleri ile 22° ve 33° 42’ doğu boylamları arasında kalır. Zambia’nın komşu olduğu […]

Alm. Sieg, Triumph, Fr. Victoire, İng. Achievement, victory. Savaşta kazanılan başarı. Düşmanın bozguna uğratılması. Uzun bir geçmişe sâhip Türk milletinin târihe altın harflerle yazılmış zaferleri […]

Hz. Muhammed’in hicretin dokuzuncu yılında Şam topraklarında toplanan Bizans ordusuna karşı çarpışmak üzere Medine’den Tebük’e bizzat kendisinin de katılarak sevk ettiği en güçlü askeri harekât. […]

Türkiye’nin petrol yatağı olarak bilinen bir ilimiz. Güneydoğu Anadolu bölgesinin Dicle bölümünde Bitlis, Muş, Diyarbakır, Mardin ve Siirt illeri arasında yer alır. Trafik numarısı 72’dir. […]

Volga aile Ural Dağları arasında oturan Türk topluluğu, Başkırtlar. Altınordu Devletinin tabiiyetindeyken 13. ve 15. yüz yıllar arasında Volga ile Ural Dağları arasına yerleştirildiler. Altınordu […]

Büyük Taarruzun dördüncü günü Yunan İşgal kuvvetlerine kesin darbenin indirildiği meydan savaşı (30 Ağustos 1922). Dumlupınar Savaşı da denilen bu muharebeye Mustafa Kemal Paşa kumanda […]

Alm. Präsidium, Vorsitz, Fr. Presiden, İng. Presidency. Yürütme yetkisinin Cumhurbaşkanına (Devletbaşkanına) ait olduğu ve Cumhurbaşkanının sadece kendisine karşı sorumlu olan bakanları tayin ederek onların yardımıyla […]

Alm. Presse, Fr. Presse, İng. Press. Günlük, haftalık, aylık, yıllık gibi belirli veya belirsiz aralıklarla yayınlanan her türlü ceride (gazete), mecmua (dergi), salname (yıllık), broşür […]

Güney Asya’da Müslüman bir devlet. 1971 senesine kadar Pakistan’ın “Doğu Pakistan” adlı eyaleti, daha önceleri de İngilizlerin Kıta Hindi’nde Bengal eyaleti idi. Kuzey-güney arası 625 […]

Tayland’ın başşehri. Tayland’ın tek büyük şehri ve limanıdır. Bu özelliği ile kültür ve ticaret merkezi olmuştur. Şehir Tayland Körfezinden 40 km içeride, Chao Phraya Irmağının […]

Osmanlı Devletinin 1838’de İngiltere ile Baltalimanı’nda imzaladığı ticaret antlaşması. Avrupa’da sanayi inkılabının neticesi olarak daha fazla ham maddeye ihtiyaç duyulmaya başlandı. Bunun üzerine Osmanlı hükumeti […]

Osmanlı devlet teşkilatında, sarayların muhafız kıt’alarına verilen isim. “Teberdaran” ismi de verilen bu teşkilata devşirmelerden seçilen kimseler alınırdı. Osmanlı Devletinin klasik döneminde baltacılar, Zülüflü Baltacılar […]

Osmanlı Devleti sadrazamlarından. 1660 yılında Kastamonu sancağı Osmancık kasabasında doğdu. Baltacı ocağında yetişti ve yazıcı halifeliğine kadar yükseldi. Devletin birçok eyaletinde görevlerde bulundu. Sultan Üçüncü […]

Kuzey Kafkasya’daki Kabartay-Balkar Özerk Cumhuriyetinde yaşayan Türk boyu. Taulular (Dağlılar) veya Malkarlar diye de tanınırlar. Balkarların menşei hakkında değişik görüşler vardır. Bazı araştırmacılar Balkar adının […]

Osmanlı Devletinin Balkanlar’daki dört devlete karşı yaptığı savaşlar. Birinci Balkan Savaşı: 1789 Fransız İhtilalinin dünyaya yaydığı milliyetçilik akımı neticesinde, imparatorluklar dahilinde bulunan milletler, bağımsızlık için […]

Fatih Sultan Mehmed Hanın kurdurmuş olduğu, Enderun-ı Hümayün adlı Saray Üniversitesinde yetişen meşhur akıncı beyi. Sultan İkinci Bayezid Han devrinde Silistre Beylerbeyliği yaptı. Fevkalade cesur, […]

Marmara ve Ege denizi sahilinde bulunan, turizm bakımından gelişmiş, Türkiye’nin önemli illerinden biri. Kaplıcaları, yeraltı ve yer üstü suları bakımından zengin, üçte biri ormanlık, Türkiye’nin […]